Ambitny Cel – ang. Ambitious Goal – To cel tak ambitny, że wydaje się początkowo nieosiągalny i wymaga ogromnego wysiłku aby go osiągnąć. To punkt wyjścia do stworzenia Drzewa Ambitnego Celu / Drzewa Warunkowego.
1Beat – Software do zarządzania produkcją i dystrybucją zgodnie z TOC. Szczególnie przydatny w środowiskach o złożonym środowisku dystrybucyjnym (wiele produktów w wielu lokalizacjach).
Cel – ang. The Goal – Przełomowa książka Goldratt’a napisana prozą o biznesie, dotycząca PRODUKCJI, CIĄGŁEGO DOSKONALENIA ORAZ PODSTAW TOC – i wydana w kilkunastu milionach egzemplarzy.
Cel II To Nie Przypadek – ang. Isn’t It Luck – Druga część powieści Goldratt’a, która rozszerza perspektywę rozwiązań TOC o takie obszary jak PROCES SPRZEDAŻY, ZARZĄDZANIE SPRZEDAŻĄ, STWORZENIE OFERTY NIE DO ODRZUCENIA (MAFIA OFFER) I NARZĘDZIA MYŚLOWE.
Streszczenie tu: https://toc.org.pl/cel-ii-to-nie-przypadek-eliyahu-m-goldratt/
Cel Pośredni – ang. Intermediate Objective – To stan lub sytuacja, która powoduje, że istniejąca wcześniej przeszkoda przestaje istnieć. Są to małe cele na drodze do osiągnięcia ambitnego celu w ramach Drzewa Ambitnego Celu / Drzewa Warunkowego.
Chmura – EC – ang. Evaporating Cloud – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do zdefiniowania i konstruktywnego rozwiązywania konfliktów w duchu WIN-WIN. To narzędzie TOC służące do analizy konfliktów i to zarówno konfliktów systemowych organizacji jak i konfliktów ludzkich. To logiczny diagram opisujący sytuację konfliktową w oparciu o klarowne rozróżnienie fundamentalnych potrzeb od chęci / działań, które są pochodnymi tych pierwszych. Pozwala przejść z myślenia „ja przeciwko tobie” na myślenie „ja i ty przeciwko problemowi”. W uproszczonej wersji także stosowane w edukacji pod nazwą „chmurka”.
Diagram Konfliktu – ang. Conflict Resolution Diagram – Patrz Chmura
Drzewo Ambitnego Celu – ATT – ang. Ambitious Target Tree – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do zaplanowanie działań począwszy od stanu obecnego, do pożądanego stanu przyszłego. Składa się z sekwencji równoległych oraz konsekutywnych celów pośrednich prowadzących do wyznaczonego ambitnego celu. Często stosowane jest też określenie „Drzewo Warunkowe”. Też stosowane w świecie edukacji.
Drzewo przejściowe – TT – ang. Transition Tree – To narzędzie TOC służące do planowania. Pozwala przełożyć założone działanie w szczegółowy plan działania określający co musi się wydarzyć w jakiej kolejności, aby mieć duże prawdopodobieństwo osiągnięcia założonego wyniku. W praktyce narzędzie to nie jest już stosowane.
Drzewo Przeszkód – Patrz Drzewo Warunkowe
Drzewo Stanu Obecnego – CRT – ang. Curent Reality Tree – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do zdefiniowania kluczowego problemu / ograniczenia danej organizacji i wynikających z niego niepożądanych skutków. To narzędzie TOC służące do analizy obecnej rzeczywistości. Punktem wyjścia jest zebranie informacji o problemach organizacji – zwanych też niepożądanymi skutkami. Obowiązuje logika strzałek „jeżeli … to …”. Ostatecznie Drzewo Stanu Obecnego pozwala zidentyfikować te kluczowe elementy, które powstrzymują organizację przed realizacją swoich celów. Ten element to jest ograniczenie całej organizacji.
Drzewo Stanu Przyszłego – FRT – ang. Future Reality Tree – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do zasymulowania wpływu naszego rozwiązania na funkcjonowanie organizacji poprzez osiągnięcie pożądanych skutków. To narzędzie TOC służące do analizy planowanej / przyszłej rzeczywistości. Opiera się na Drzewie Stanu Obecnego zmodyfikowanym poprzez dodanie kluczowych konstruktywnych rozwiązań usprawniających (zastrzyki). Tu także obowiązuje logika „jeżeli … to …”. Drzewo Stanu Przyszłego pozwala sprawdzić czy przyjęte rozwiązanie (zastrzyk) jest wystarczające, aby odmienić większość Niepożądanych Skutków i je zamienić na Pożądane Skutki.
Drzewo Strategii i Taktyki – S&T Tree – ang. Strategic and Tactic Tree – To narzędzie TOC służące do planowania, komunikowania oraz zarządzania bardzo złożonymi procesami zmian. Najbardziej zaawansowane narzędzie myślowe TOC do gromadzenia i usystematyzowania wiedzy w zakresie zarządzania.
Drzewo Warunkowe – PRT – ang. Prerequisite Tree – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do zaplanowanie działań począwszy od stanu obecnego, do pożądanego stanu przyszłego. To narzędzie TOC służące do identyfikacji przeszkód w realizacji założonego celu oraz do identyfikacji sekwencji celów pośrednich na drodze do zrealizowania założonego celu. Bardzo praktyczny mechanizm do planowania działań zmierzających do celu. Często stosowane jest też określenie „Drzewo Ambitnego Celu”, które pochodzi z zastosowanie w świecie edukacji.
Dynamiczne Zarządzanie Buforami – DBM – ang. Dynamic Buffor Management – Rozwiązanie TOC dla środowisk dystrybucyjnych, który wykorzystuje bufory, aby zapewnić spadek zapasów przy osiągnięciu dostępności 99%.
Full-KIT – ang. Określenie oznaczające komplet informacji / materiałów / surowców niezbędnych do zakończenia projektu.
Gałąź – NBR – ang. Negative Branch Reservation – Jedno z narzędzi myślowych stosowane do przewidzenia negatywnych skutków podejmowanych działań. Szczególnie istotne w udoskonaleniu Drzewa Stanu Przyszłego. To narzędzie TOC służące do przewidywania następstw podejmowanych działań. Tu także obowiązuje „jeżeli … to …”. Szczególnie przydatne przy rozpatrywaniu zmian do przewidzenia ubocznych skutków negatywnych planowanych zmian i do zaradzeniu im. Wnioski z niego płynące służą do udoskonalenia rozwiązania między innymi w czasie budowanie Drzewa Stanu Pryszłego. Także stosowana w edukacji pod nazwą „Gałąź”.
Goldratt – Dr. Eliyahu M. Goldratt – twórca TOC (Teoria Ograniczeń) i autor wielu książek w tym przełomowego bestsellera „CEL”. Niekwestionowany geniusz i guru holistycznego zarządzania.
Więcej tu: https://toc.org.pl/kim-byl-eliyahu-m-goldratt/
Instytut TOC+ – wiodąca organizacja promująca TOC w Polsce w obszarze: Popularyzacji wiedzy o TOC, Edukacji bazowej TOC, Projektowania strategii opartych o TOC oraz Doradztwa Strategicznego TOC.
Więcej tu: https://toc.org.pl/instytut-toc/
Inwestycje – I – ang. Investment / Inventory – Jedna z 3 bazowych miar rachunkowości przerobowej, która reprezentuje wartość wszystkich pieniędzy zainwestowanych w firmę (zawiera zazwyczaj Budynek, Maszyny, Zapasy materiałów, Produkcję w toku, Wyroby gotowe, Środki pieniężne na bieżącą działalność).
Konflikt – ang. Conflict – Konflikt między dwoma osobami pojawia się gdy CHĘCI dwóch osób nie mogą współistnieć. Konflikt może też występować miedzy dwoma częściami organizacji lub między dwoma odrębnymi kierunkami działania rozważanymi przez jedną osobę. Konflikt w TOC jest rozwiązywany za pomocą Chmury.
Kategorie Uzasadnionych Zastrzeżeń – ang. Categories of Legitimate Reservations – to logiczne podejścia analityczne służąca do weryfikacji spójności logicznej.
Jonasz – ang. Jonah – Bohater dwóch książek Goldratt’a, który jako mentor poprzez sokratystyczny sposób argumentowania prowadzi głównego bohatera w jego drodze do okrycia TOC. Też nazwa kluczowego warsztatu uczącego narzędzi myślowych – tzw. Kurs Jonasza.
Koszty Całkowicie Zmienne – TVC – ang. Totally Variable Costs – Koszty, które są co do zasady ściśle powiązane z produkcją/sprzedażą (zazwyczaj materiały, energia, koszty transportu).
Koszty Operacyjne – OE – ang. Operating Expenses – Jedna z 3 bazowych miar rachunkowości przerobowej, która reprezentuje wartość wszystkich względnie stałych kosztów (zazwyczaj zwiera koszty robocizny, leasingów, zarządu, sprzedaży, administracji, itd.).
Lejek Sprzedaży – ang. Sales Funnel – Koncepcja podejścia do sprzedaży, gdzie kolejne etapy procesu sprzedaży są odpowiednikami kolejnych stref zwężającego się lejka. Na wejściu mamy wszystkie potencjalne szanse, na wyjściu dopięta sprzedaż. W tej koncepcji ważna jest Stopa konwersji.
Łańcuch Krytyczny – ang. Critical Chain – Trzecia książka Goldratt’a napisana prozą o środowisku zarządzania projektami.
Łańcuch Krytyczny Zarządzania Projektami – CCPM – ang. Critical Chain Project Management – rozwiązanie TOC dla środowisk produkcyjnych, który opiera się między innymi na świadomym zarządzaniu niepewnością za pomocą centralnego bufora, co pozwala realizować projekty szybciej, na czas, w budżecie oraz zgodnie z założeniami.
Więcej tu: https://toc.org.pl/co-to-takiego-lancuch-krytyczny/
Machina Sprzedażowa – ang. The Machine – Fantastyczna książka Justin’a Roff-Marsh’a
o innowacyjnym podejścia do sprzedaży „Przebudowa Funkcji Sprzedaży.
Streszczenie tu: https://toc.org.pl/machina-sprzedazowa-justin-roff-marsh/
Macierz Przekonywania do Zmian – ang. Change Matrix – To narzędzie TOC służące do skutecznego przekonywania do zmian pojedynczych ludzi. Z punktu widzenia osoby którą chcemy przekonać do danej zmiany określamy dla niej:
Mafia Offer – Jedna ze strategii zwiększania sprzedaży wg TOC. Określenie wyjątkowo atrakcyjnej oferty, która jest tak dobra, że klient nie może jej odrzucić, a konkurenci nie potrafią jej wyrównać. Koncepcja w pewnym stopniu podobne do „Strategii Błękitnego Oceanu”, ale znacznie skuteczniejsza bo oparta o realne, obserwowalne potrzeby niewymagające wykreowania. Mowa o tym w Cel II i pozwala to osiągnąć stopę konwersji na poziomie 70-90%. Też nazywana „Ofertą nie do odrzucenia”.
Nakłady Operacyjne – Patrz: Koszty Operacyjne
Narzędzia Myślowe – ang. Thinking Tools – Narzędzia do systemowej analizy organizacji w zakresie analizy przed zmianą, po zmianie oraz do planowania samego procesu zmiany. Często znajdujemy też równoważne określenie „Proces Myślowy”. Zawiera takie narzędzia jak między innymi: Chmura, Gałąź, Drzewo Stanu Obecnego, Drzewo Stanu Przyszłego, Drzewo Ambitnego Celu.
Negatywna Gałąź – Patrz Gałąź
Niepożądane Skutki – UDE – ang. UnDesirable Effect – to elementy rzeczywistości, które zwykliśmy nazywać problemami a w rzeczywistości są zazwyczaj objawami głębszych źródłowych problemów.
Odparowująca Chmura – Patrz Chmura.
Oktan – Jedna z kluczowych miar w Rachunkowości Przerobowej, która jest liczona przez podzielenie przerobu przez jednostkę wąskiego gardła. Dla przykładu dana maszyna będąca wąskim gardłem może generować np. 5000 zł/h przerobu.
Ograniczenie – Ang. Constraint – Element ograniczający daną organizację przed osiągnięciem większego zysku. Często jest zamiennie stosowane z określeniem „wąskiego gardła”, choć to drugie bardziej się odnosi do środowisk produkcyjnych.
Paradygmat – Ang. Paradigm – Głębokie przekonanie o rzeczywistości, dość powszechnie przyjęte za prawdziwe.
7 Poziomów Oporu do Zmian – Jedna ze strategii zwiększania sprzedaży wg TOC. Koncepcja modelu komunikacji z klientem opartej na zdefiniowania kolejnych 7 warstw oporu do zmian, których pokonanie jedna po drugiej jest warunkiem skutecznego dopięcia sprzedaży lub przekonania kogoś do naszego pomysłu. To narzędzie TOC służące do przezwyciężania oporu do zmian. Wyróżnia się 7 poziomu oporu:
Prawo Parkinsona – Prawo, które mówi, że czynności mają skłonność do wypełniania czasu na nie przeznaczone. Tzn. im więcej czasu damy, tym więcej dana czynność zajmie.
Prawo Murphiego – Prawo, które mówi, że jak coś ma pójść nie tak to na pewno pójdzie i to w najmniej odpowiednim momencie.
Proces Ciągłego Doskonalenia – POOGI – Akronim od ang. Proces of On-Going Improvement – Proces, który jest fundamentem TOC i zakłada Identyfikację, Eksploatację, Podporządkowanie, Zwiększenie Mocy, I powrót do początku.
Proces Myślowy – TP – ang. Thinking Process – Narzędzia do systemowej analizy organizacji w zakresie analizy przed zmianą, po zmianie oraz do planowania samego procesu zmiany. Często znajdujemy też równoważne określenie Narzędzia Myślowe. Zawiera takie narzędzia jak między innymi: Chmura, Gałąź, Drzewo Stanu Obecnego, Drzewo Stanu Przyszłego, Drzewo Ambitnego Celu.
Przebudowa Funkcji Sprzedaży – ang. Sales Process Engineering – Jedna ze strategii zwiększania sprzedaży wg TOC. Innowacyjna koncepcja podejścia do sprzedaży tak, aby była ona oparta o ściśle zsynchronizowane zespoły, a nie na samodzielnych rzemieślnikach. Wprowadzona w książce „Machina sprzedażowa.”
Więcej tu: https://toc.org.pl/przelomowe-strategie-toc-dla-sprzedazy-w-dobie-korona-kryzysu/
Przerób – T – ang. Throughput – Jedna z 3 bazowych miar rachunkowości przerobowej, która reprezentuje wartość sprzedaży pomniejszoną o koszty całkowicie zmienne (zazwyczaj materiały, energia, koszty transportu).
Przeszkody – ang. Obstacles – To coś co powstrzymuje nas przed osiągnięciem ambitnego celu. Kluczowe w budowanie Drzewa Ambitnego Celu / Drzewa Warunkowego.
Rachunkowość Przerobowa – ang. Throughput Accounting – Alternatywne podejście do rachunkowości zarządczej wprowadzone w książce CEL. Opiera się na podziale kosztów na Koszty Całkowicie Zmienne oraz Koszty Operacyjne. Kluczowe determinanty sukcesu firmy są tu Przerób (T – ang. Throughput), Inwestycje (I – ang. Investment / Inventory) i Koszty Operacyjne (OE – ang. Operating Expenses).
Stopa Konwersji – Procentowy stosunek zrealizowanej sprzedaży w stosunku do ilości podjętych rozmów, ofert, zapytań od klientów. Fundamentalna koncepcja lejka sprzedaży.
Strategie zwiększania / obrony sprzedaży wg TOC – Zbiór strategii, które pozwalają systemowo zwiększyć lub obronić sprzedaż. Należą do nich między innymi: 7 poziomów oporu, Mafia Offer i Przebudowa Funkcji Sprzedaży.
Więcej tu: https://toc.org.pl/przelomowe-strategie-toc-dla-sprzedazy-w-dobie-korona-kryzysu/
Syndrom Studenta – W zarządzaniu projektami skłonność menadżerów do odkładania na później rozpoczęcia zadań bo zostało jeszcze mnóstwo czasu.
Teoria Ograniczeń – TOC – Akronim od ang. Theory Of Constraints – Teoria Ograniczeń – Metodologia i Filozofia zarządzania oparta na koncepcji mądrego wykorzystania ograniczenia.
Więcej tu: https://toc.org.pl/co-to-jest-teoria-ograniczen/
https://toc.org.pl/o-toc/ogolnie-o-toc/
TOC+DNA – Jedyne w swoim rodzaju 6-dniowe warsztaty z podstaw TOC w ramach których uczestnicy muszą zarobić dla swoich firm co najmniej 50 000 zł / uczestnika.
TOCFE – ang. Theory Of Constraints For Education – Fundacja założona przez Eliyahu M. Goldratt’a, której zadaniem jest popularyzacja 3 wybranych narzędzi myślowych w świecie edukacji. Te narzędzia to chmurka, gałązka oraz drzewo ambitnego celu.
Viable Vision – Angielskie określenie „wiarygodnej wizji”, którym mianem Goldratt określał przełomowe strategie dla firm, który pozwalają osiągnąć zysk na poziomie wcześniejszych obrotów w ciągu 4 lat.
Warunek Konieczny – ang. Necessary Condition – Jeden z dwóch schematów logicznych wykorzystyanych w Narzędziach Myślowych TOC. Taka logika jest między innymi stosowana w chmurze i jest oznaczona strzałką. Czy ta się to wg zasady „Aby [koniec strzałki] muszę mieć [początek strzałki].
Warunek Wystarczający – ang. Suficient Condition – Jeden z dwóch schematów logicznych wykorzystywanych w Narzędziach Myślowych TOC.
Wąskie Gardło – Ang. Bottelneck – Element ograniczający daną organizację przed osiągnięciem większego zysku – szczególnie na produkcji. Często jest zamiennie stosowane z określeniem „ograniczenie”, choć to drugie jest bardziej adekwatne do różnych obszarów firmy także poza produkcją. Wąskie gardło to zasób, obszar lub maszyna, która ma najmniejsze moce produkcyjne i jednocześnie są one niewystarczające na zaspokojenie istniejącego popytu.
Werbel Bufor Lina – ang. Drum Buffer Line – Odnosi się do modelu zarządzania środowiskiem operacyjnym (w tym między innymi produkcją czy usługami), gdzie tempo pracy jest dyktowane przez tzw. wąskie gardło, co pozwala obniżyć produkcję w toku, skrócić czas realizacji i uwolnić moce produkcyjne.
Wewnętrzna prostota – ang. Inherent Simplicity – Kluczowe założenie Goldratt’a o rzeczywistości, o tym, że wszystko w naturze jest nieskończenie proste i jedynie nasze błędne postrzeganie rzeczywistości czyni je złożonym. Tak też brzmiał tytuł roboczy przedostatniej książki Goldratt’a „Wolność Wyboru”.
Wiarygodna Szybka Odpowiedź – ang. Reliable Rapid Response – to jedna ze strategii Viable Vision, która jest oparta na koncepcji perfekcyjnych dostaw w terminie standardowym oraz opcji dostawy w terminie ekspresowym.
Wielozadaniowość – ang. Multitasking – Skłonność ludzi do wykonywania wielu czynności / zadań jednocześnie, która przez większość jest uważana za nie do uniknięcia, a w TOC jest jedną z rzeczy, którymi należy zarządzać.
Więcej tu: https://toc.org.pl/co-to-takiego-lancuch-krytyczny/
Wolność Wyboru – ang. The Choice – Przedostatnia książka Goldratt’a, napisana w formie dyskusji z córką Efrat. Mówi ona o filozofii TOC oraz o 4 filarach Teorii Ograniczeń.
Zarabiać Dziś i w Przyszłości – ang. Making Money Now and in The Future – Najważniejszy cel wg Goldratt’a niemal każdej firmy oraz wielu innych organizacji.
Zarządzanie Ograniczeniami – Kluczowa koncepcja TOC, która odnosi się do świadomości ich istnienia oraz zarządzania nimi wg koncepcji POOGI.
Założenia – ang. Assumptions – Założenia o rzeczywistości, które przyjmujemy bardziej lub mniej świadomie. W chmurze założenia są uzasadnieniem dlaczego nasze działania / chęci są konieczne aby osiągnąć potrzeby. Każde założenie, które możemy zakwestionować lub w jakiś sposób obejść jest podstawą do powstania rozwiązania, które w TOC nazywamy Zastrzykiem.
Zasób o Ograniczonych Mocach – CCR – Ang. Capacity Constraint Resource – Specyficzna sytuacja zbliżona do wąskiego gardła i często z nim mylona – ale jednak odmienna. CCR to zasób, obszar lub maszyna, która ma najmniejsze moce produkcyjne, bez względu na to czy są one wystarczające do zaspokojenia istniejącego popytu. (To oznacza, że wąskie gardło jest szczególnym przypadkiem Zasobu o Ograniczonych Mocach.)
Zastrzyk – ang. Injection – Przełomowe rozwiązanie, które ma rozwiązać chmurę i jest źródłem nowej rzeczywistości w Drzewie Stanu Przyszłego. Co do założenia w chmurze zastrzyk pozwala osiągnąć jedną z potrzeb bez szkodzenia drugiej potrzebie.
Zysk – ang. Profit – Jedna z kluczowych miar w rachunkowości przerobowej liczonej jako różnica przerobu i kosztów operacyjnych.
